ပ႒ာန္းရဲ႕အဓိပၸါယ္ အတိုခ်ဳပ္
ပ႒ာန္းဆိုတဲ့စကားဟာ ျမန္မာေဝါဟာရ စကားျဖစ္ပါတယ္။ ပ႒ာနဆိုတဲ့ ပါဠိေတာ္က ဆင္းသက္လာတဲ့ စကားျဖစ္တယ္။
ပ႒ာန၌ ပ-က တစ္ပုဒ္၊ ႒ာန-က တစ္ပုဒ္။
ပ-က အထူးထူး အျပားျပား၊
႒ာန-က အေၾကာင္းပစၥည္းတရား။
ပကာေရဟိဌာနံ ပ႒ာနံ။
ပကာေရဟိ - အထူးထူး အျပားျပားေသာ အျခင္းအရာတုိ႔ျဖင့္၊
ပဝတၱံ - ျဖစ္ေသာ၊
ဌာနံ - အေၾကာင္းတည္း။
ပ႒ာနံ - အထူးထူးအျပားျပားေသာ အျခင္းအရာတို႔ျဖင့္ ျဖစ္ေသာအေၾကာင္း။
အထူးထူး အျပားျပား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းပစၥည္းတရားကို ေဟာၾကားရာ၊ ႒ာန-က်မ္းကို ပ႒ာန္းက်မ္းလို႔ ဆိုရပါတယ္။
ကုသိုလ္အစရိွေသာတရားတို႔ကို ေဟတု-ပစၥည္း အစရိွသည္တို႔၏ အစြမ္းျဖင့္ ေဝဖန္ရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပ႒ာန္း မည္ပါတယ္။
ေဟတုပစၥည္းစသည္ျပားကုန္ေသာ ကုသိုလ္စေသာတရားတို႔၌ ခ်ဲ႕ဘို႔ရာနည္းကို ရျခင္းေၾကာင့္ ၿငိစြန္းျခင္းမရိွ သဗၺဳညဳတဉာဏ္၏ တည္ရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပ႒ာန္း မည္ပါတယ္။ (ပ႒ာန္း + ႒ - ၃၄၃) (အရေကာက္ - ၆၂၃)
အေၾကာင္းတရားေတြကိုသာ ေဟာၾကားတာလာဆိုေတာ့ ဒီလိုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အက်ဳိးတရားေတြ မ်ားစြာျဖစ္ေပၚပံုကိုလည္း ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ အက်ယ္တဝင့္အားျဖင့္ အေၾကာင္းပစၥည္းတရား အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အက်ဳိးပစၥယုပၸန္တရား အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ ျဖစ္ပံုကို ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ အက်ဳိးအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ကို ဆက္စပ္၍ ေဟာၾကားတဲ့ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေၾကာင္းက်ဳိးမ်ားစြာ၊ ဆက္စပ္ကာ၊ ေဟာတာပ႒ာန္းမည္။
ေၾကာင္းက်ဳိးမ်ားစြာဆိုသည္မွာ ႐ုပ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ နာမ္အက်ဳိးတရားေတြျဖစ္ပံု၊ နာမ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ႐ုပ္ နာမ္အက်ဳိးတရားေတြ ျဖစ္ပံုအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ကို ဆက္စပ္ကာ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ေဒသနာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပ႒ာန္းက်မ္းဟု ဆိုရပါတယ္။
႐ုပ္တရားေတြထက္ နာမ္တရားေတြက ပိုၿပီးသိမ္ေမြ႔ပါတယ္။ လ်င္ျမန္ပါတယ္။ ႐ုပ္သက္တစ္ခ်က္ကို နာမ္သက္က တစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ခ်က္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားပါတယ္။ လက္ဖ်စ္တစ္တြက္အတြင္း၊ လွ်ပ္တစ္ျပက္အတြင္း၊ တစ္စကၠန္႔အတြင္းမွာ ကုေဋတစ္သိန္းျဖစ္ၿပီး ခ်ဳပ္ပ်က္သြားပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶ ျမင္ခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ေက်ာ္သြားပါၿပီး။ အဲဒီလို ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္သြယ္ပံုေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု နည္းက်က် သိခ်င္ပါတယ္ဆိုရင္ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကို ေလ့လာသင့္ရပါမယ္။
က်မ္းႀကီးအေနအားျဖင့္ ၄-မ်ဳိးရိွပါတယ္။ အက်ဥ္းအားျဖင့္ေတာ့ ၂၄ က်မ္းရိွပါတယ္။
၁။ ဓမၼအႏုလံု ပ႒ာန္း
၂။ ဓမၼပစၥနိက္ ပ႒ာန္း
၃။ ဓမၼအႏုေလာမပစၥနိက္ ပ႒ာန္း
၄။ ဓမၼပစၥနိယာႏုေလာမ ပ႒ာန္း ဟူ၍ ၄-မ်ဳိးရိွပါတယ္။
ဓမၼအႏုလံု၌ -
တိကပ႒ာန္း၊ ဒုကပ႒ာန္း၊ ဒုကတိကပ႒ာန္း၊ တိကဒုကပ႒ာန္း၊ တိက တိကပ႒ာန္း၊ ဒုကဒုက ပ႒ာန္းအားျဖင့္ ၆-က်မ္းရိွပါတယ္။
ထို႔အတူ ဓမၼပစၥနိက္၌ ၆-က်မ္း၊
ဓမၼအႏုေလာမပစၥနိက္၌ ၆-က်မ္း၊
ဓမၼပစၥနိယာႏုေလာမ၌ ၆-က်မ္းအားျဖင့္ ပ႒ာန္း ၂၄-က်မ္းရိွပါတယ္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ တိကဒုက၊ ဒုတိက၊ တိကဒုကထား။ တိကတိက၊ ဒုဒုက၊ ေျခာက္ဝပ႒ာန္းမ်ား။
ပ႒ာန္းမွာ နက္နဲျခင္း ၄-မ်ဳိးရိွပါတယ္။ နက္နဲျခင္း ဂမ႓ီရ ၄-ပါးလို႔ေခၚပါတယ္။
၁။ အတၳဂမ႓ီရ - အဝိဇၨာ စေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ သခၤါရစေသာ အက်ဳိးျဖစ္ျခင္းသေဘာကို ထိုးထြင္း၍ သိျမင္ႏိုင္မႈ ခက္ခဲျခင္း။
၂။ ဓမၼဂမ႓ီရ - အဝိဇၨာ စသည္က သခၤါရ စသည္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း အေၾကာင္းသေဘာကို ထိုးထြင္း၍ သိျမင္ႏိုင္မႈ ခက္ခဲျခင္း။
၃။ ေဒသနာဂမ႓ီရ - စမွဆံုး-လယ္မွဆံုး-ဆံုးမွလယ္-ဆံုးမွစ ဟုအႏုလံု၊ ပဋိလံုအားျဖင့္ ေဟာေတာ္မူေသာ ေဒသနာကို ထိုးထြင္း၍ သိျမင္ႏိုင္မႈ ခက္ခဲျခင္း။
၄။ ပဋိေဝဓဂမ႓ီရ - အဝိဇၨာစေသာ တရားတို႔၏ သေဘာ၊ လကၡဏကို ပဋိေဝဓဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း၍ သိျမင္ႏိုင္မႈ ခက္ခဲျခင္း။ - တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment