၄။ အနႏၲရပစၥည္း (က)

၄။ အနႏၲရပစၥည္း (က)

၁၃၅၃-ခု၊ ဝါေခါင္လဆုတ္ (၈)ရက္၊ (၈)ရက္ေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ ေဟာၾကားရမည့္ တရားေတာ္က အနႏၲရပစၥည္း တရားေတာ္ ျဖစ္တယ္။ ပစၥယနိေဒၵသပါ႒ိေတာ္လာ အနႏၲရပစၥည္း တရားေတာ္ ျဖစ္တယ္။ အနႏၲရပစၥည္းတရားေတာ္ကို မေဟာၾကားမီ အနႏၲရပစၥည္းရဲ႕သေဘာတရားေလးေတြ ေယာဂီမ်ား မွတ္မိရေအာင္ ေရွးဦးစြာ ေဟာၾကားပါ့မယ္။

ပ႒ာန္းဆိုေတာ့ ခက္ခဲ၊ နက္နဲ၊ သိမ္ေမြ႕တဲ့ တရားေတာ္ ျဖစ္တယ္။ "က်မ္းႀကီးပ႒ာန္း၊ က်မ္းငယ္ဆန္း၊ က်မ္းလတ္ဓာတုကထာ"လို႔ သာသနာေတာ္မွာ ဆို႐ိုးျပဳၾကတယ္။ "ခက္ခဲ နက္နဲတဲ့ေနရာမွာ ပ႒ာန္းက်မ္းျဖစ္တယ္။ က်မ္းႀကီးေတြထဲမွာ ပ႒ာန္းက်မ္းက အခက္ခဲဆံုး၊ အနက္နဲဆံုး၊ အသိမ္ေမြ႕ဆံုး ျဖစ္တယ္"ဟု ဆိုလုိပါတယ္။

အနႏၲရဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕နာမည္က - န+အႏၲရ။ အႏၲရ-က အၾကား၊ န-က မရိွတာ၊ အၾကားမရိွပဲနဲ႔ ေက်းဇူးျပဳေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္မွာ ေက်းဇူးျပဳသလဲဆိုေတာ့ ေယာဂီမ်ားရဲ႕ သႏၲာန္ မ်က္စိမွာ၊ နားမွာ၊ ႏွာေခါင္းမွာ၊ လွ်ာမွာ၊ ကိုယ္မွာ၊ စိတ္မွာ ေက်းဇူးျပဳေနတယ္။ အခု ျမတ္စြာဘုရား အနႏၲရပါ႒ိေတာ္မွာ ေခါင္းစဥ္အေနနဲ႔ ေဟာၾကားထားတာကေတာ့ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္မွာပဲ ေရွးဦးစြာ ေခါင္းစဥ္အေနနဲ႔ ေပာာၾကားထားပါတယ္။

ပစၥည္း = ရဟႏၲာတို႔ စုတိစိတ္ ၾကဥ္ေသာ ေရွးေရွးေသာ စိတ္ ၈၉-ပါး ေစတသိက္ ၅၂-ပါး ႏွင့္ ပဝတၱိ ပဋိသေႏၶ နာမကၡႏၶာ ၄-ပါး။

ပစၥယုပၸန္ = ရဟႏၲာတို႔၏ စုတိစိတ္ႏွင့္တကြ ေနာက္ေနာက္ ျဖစ္ၾကေသာ စိတ္ ၈၉-ပါးႏွင့္ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး။

ပစၥယသတၱိ = စၾကာဝေတးမင္းႀကီး၏ နတ္ရြာလားျခင္းသည္ သားႀကီးရတနာအား မင္းအျဖစ္ အဘိသိက္ခံျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေရွ႕ေရွ႕ျဖစ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔သည္ ေနာက္ေနာက္အျခားမဲ့ ျဖစ္ၾကသည့္ စိတ္ေစတသိက္တို႔အား အနႏၲရသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾကကုန္၏ ။

ေရွးေရွးႏွစ္မ်ဳိးေစ့သည္ ေနာက္ေနာက္ႏွစ္မ်ဳိးေစ႔အား အစဥ္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚရစ္ေအာင္ မ်ဳိးအေညွာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေရွးေရွး စိတၱဳပၸါဒ္သည္ မိမိခ်ဳပ္ပ်က္သည္ရိွေသာ္ ေနာက္ေနာက္ စိတ္တၱဳပၸါဒ္ ျဖစ္ေပၚရစ္ရန္ မ်ဳိးအေညႇာက္ေပး၍ ေက်းဇူးျပဳ၏ ။ စိတ္ကလည္း ေနာက္စိတ္ျဖစ္ရန္ စိတ္မ်ဳိးအေညႇာက္ ခ်န္ထားခဲ့၏ ။ ဖႆကလည္း ေနာက္ဖႆျဖစ္ရန္ ေဝဒနာကလည္း ေနာက္ေဝဒနာျဖစ္ရန္ အလံုးစံုေသာ ေစတသိက္တို႔သည္ အသီးသီး မိမိတို႔၏ ဇာတ္အစဥ္ အစဥ္အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚရန္ မ်ဳိးအေညႇာက္ ခ်န္ထားခဲ့ၾက၏ ။ ဤသို႔ ေနာက္စိတၱဳပၸါဒ္အား ျဖစ္ေပၚခြင့္ရရန္ မ်ဳိးအစဥ္ေပးသည္ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳမႈကို အနႏၲရပစၥယသတၱိဟု ေခၚ၏ ။

သၿဂႋဳဟ္ဆိုင္ရာ မွတ္သားဖြယ္

နာမ္သည္ နာမ္အား ေက်းဇူးျပဳပံုမွာ -
နာမ္သည္ နာမ္အား အနႏၲရ, သမနႏၲရ, အာေသဝန, သမၸယုတၱ, နတၳိ, ဝိဂတ-ဟူေသာ ပစၥည္း ၆-ပါးျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ၏ ။

အျခားမဲ့ ျဖစ္၍ ခ်ဳပ္ကုန္ၿပီးေသာ စိတ္ေစတသိက္တို႔သည္ အေၾကာင္းကို စြဲ၍ ျဖစ္ကုန္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တို႔အား အနႏၲရ, သမနႏၲရ, နတၳိ, ဝိဂတပစၥည္းတို႔၏ အစြမ္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏ ။

ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ ေဇာတို႔သည္ ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ ေဇာတို႔အား အာေသဝနပစၥည္း၏ အစြမ္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏ ။

အတူတကြ ျဖစ္ၾကကုန္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တို႔သည္ အခ်င္းခ်င္းအား သမၸယုတၱပစၥည္း၏ အစြမ္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏ ။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အနန္, သနန္၊ ဥ, အာ, ကမ္၊ မွတ္ရန္ နတၳိ ဝိဂတ။ (အနန္-သနန္-ဥ-နတ္-ဝိ ၅-ပစၥည္း အနႏၲရႀကီး)

အနႏၲရပစၥည္း၏ သေဘာတရားမ်ား

ဤအနႏၲရမ်ဳိး၌ ေရွးေရွးစိတ္သည္ အေၾကာင္းပစၥည္း၊ ေနာက္ေနာက္စိတ္သည္ အက်ဳိးပစၥယုပၸန္ ျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ နာမ္တရားတို႔သည္ ေရွ႕ေနာက္စဥ္ဆက္အျခားမရိွ ေက်းဇူးျပဳျခင္းသေဘာသတၱိသည္ အနႏၲရသတၱိပင္ ျဖစ္သည္။

ထုိသို႔ စိတၱကၡဏ မျခားမူ၍သာ ေက်းဇူးျပဳေသာ္လည္း ႐ုပ္တရားမ်ား ျခားနားရာ၌ကား ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ေၾကာင္းကို၎၊ ေရွးေရွးေဇာသည္ ေနာက္ေနာက္ေဇာအား ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ သမာပတ္ ဝင္စားခါနီး၌ ျဖစ္ေသာ ေနဝသညာ နာသညာယတန စ်ာန္ေဇာ ဝင္စားစဥ္ တိဇ႐ုပ္မ်ား ျခားေသာ္လည္း သမာပတ္မွ ထေသာအခါ ဖိုလ္ေဇာအား အနႏၲရသတၱိျဖင့္ပင္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ေၾကာင္းကို၎ "နိေရာဓာ ဝု႒ဟႏၲႆေနဝ--ကု--ႀကိ--ဖလသမာပတၱိယာ အနႏၲ--ေယာ" ဟူေသာ အႏုဝါဒ ပါဠိကို ေထာက္၍ သိႏိုင္သည္။

နိေရာဓ သမာပတ္ဝင္စားစဥ္ကာလ၌ စိတၱဇ႐ုပ္မွ တပါးေသာ (ကံ-ဥ-ဟာ) တိဇ႐ုပ္မ်ားသည္ အႀကိမ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ျဖစ္ပ်က္၍ ျခားေသာ္လည္း အနႏၲရသတၱိျဖင့္ပင္ ေက်းဇူးျပဳသည္။

ကာမဘံုမွ စုေတ၍ အသညသတ္ ျဗဟၼာျပည္၌ လားၾကရေသာ ျဗဟၼာမ်ားသည္ ကာမဘံုသို႔ပင္ ျပန္လာၾက၍ ကာမစုတိေနာက္၌ (ရုပ္ဘံုျခား၍) ကာမပဋိသေႏၶေနၾကရာ၌ အနႏၲရသတၱိျဖင့္ပင္ ေက်းဇူးျပဳသည္။

အေၾကာင္းကား - ႐ုပ္အစဥ္အဆက္ႏွင့္ နာမ္အစဥ္အဆက္တို႔သည္ ပင္ကိုယ္ကပင္ ျခားနားလ်က္ ရိွၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႐ုပ္တရားတို႔သည္ နာမ္တရားတို႔၏ အစဥ္အဆက္၌ ဝင္ေရာက္ျခားနားျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္ပါေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ အနႏၲသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အနန္-သမန္၊ အာ-ေသ-သမ္၊ မွတ္ရန္ နတၱိ ဝိဂတ။ နာမ္သက္သက္သာ၊ ေဟာပဥႇာ၊ ေျခာက္ျဖာပစၥယ။ (ပဥႇာဝါရ)

• စကၡဳဝိဉာဏ္သည္ သမၸဋိစၧိဳင္းအား။ သမၸဋိစၧိဳင္းသည္ သႏၲီရဏအား ေက်းဇူးျပဳပံုကို ျပသကဲ့သို႔ သႏၲီရဏသည္ ဝုေ႒ာအား စသည္ျဖင့္ ဘဝင္တိုင္ေအာင္ အစဥ္တိုင္ေအာင္ မျပရျခင္း။

အစဥ္အတိုင္းျပသင့္ေသာ္လည္း ေနာက္ကျပအပ္ၿပီးေသာနည္းျဖင့္ သိေလာက္ၿပီ ျဖစ္၍ ေဒသနာေတာ္ကို အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ ေဟာထားေသာေၾကာင့္၎။ (တနည္း) ေနာက္၌ ျပလတၱံေသာ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ - စေသာပါဌ္ျဖင့္ သိမ္းယူအပ္ေသာေၾကာင့္၎ - မျပပါ။ (ေကာက္- ၆၂၈)

• အဆံုး၌ ေယသံ ေယသံ-စေသာပါဌ္ကို ထပ္၍ ေဟာေတာ္မူရျခင္း။

(ခပ္သိမ္းေသာ) အနႏၲပစၥည္း ပစၥယုပၸန္ တရားတို႔၏ အက်ဥ္းလကၡဏာကို ျပလုိေသာေၾကာင့္ ေယသံ ေယသံ- စေသာပါဌ္ကို ထပ္၍ ေဟာေတာ္မူရပါသည္။ (ေကာက္- ၂၆/၆၂၉)

• အနႏၲရႏွင့္ သမနႏၲရ ႏွစ္ပစၥည္းတို႔သည္ တူသေလာ၊ ထူးသေလာ ရွင္းလင္းျပျခင္း။

ထုိႏွစ္ပစၥည္းတုိ႔ကား ဥပစယ ႏွင့္ သႏၲတိ ကဲ့သို႔၎၊ အဓိဝစန ဒုက္ ႏွင့္ နိ႐ုတၱိ ဒုက္- စသည္တို႔ကဲ့သို႔၎၊ အနက္အားျဖင့္ အထူးအျပား မရိွပါ။ သဒၵါမွ်သာ ထူးပါသည္။ ( ေကာက္ - ၆၂၉)

• အနႏၲရပစၥည္း ကု-ကု ၌ "ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခႏၶာ" စသည္ျဖင့္ပင္ ကုသိုလ္ နာမကၡႏၶာ တို႔ကို တေပါင္းတည္း ယူႏိုင္လ်က္ "အႏုေလာမံ ေဂါၾတဘုႆ" စသည္ကို ေဟာေတာ္မူပါရျခင္း။ (ပဥႇာဝါရ)

- နာနာရမၼဏ တရားသည္ နာနာရမၼဏတရားအား ေက်းဇူးျပဳရာသေလာ, မျပဳရာသေလာ-ဟူေသာ ယံုမွားသကၤာကို နစ္ေစလိုေသာေၾကာင့္ "အႏုေလာမံ ေဂါၾတဘုႆ၊ အႏုေလာမံ ေဝါဒါနႆ" ဟု ထပ္၍ ေဟာပါသည္။

- နာနာဘုမၼိက တရားအခ်င္းခ်င္း အနႏၲရသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳရာသေလာ, မျပဳရာသေလာ-ဟူေသာ ယံုမွားသကၤာကို နစ္ေစလိုေသာေၾကာင့္ -"ေဂါၾတဘူ မဂၢႆ၊ ေဝါဒါနံ မဂၢႆ" ဟူေသာ ပါဌ္ကို ထပ္၍ ေဟာပါသည္။

- ကုသလံဝု႒ာနႆ -၌ ကုသလံ-အရ ေတဘူမက ကုသိုလ္ကိုယူ၊ ဝု႒ာန-အရ ေတဘူမက ဝိေပါက္ကို ယူရပါသည္။ (ဤေနရာ၌- ကုသိုလ္ေဇာမွ ထတတ္ေသာေၾကာင့္ 'ဝု႒ာန'ဟု ေခၚသည္။)

- မေဂၢါ ဖလႆ -၌ ေလာကုတၱရာဝိေပါက္သည္ ေဇာဝီထိ၌ အက်ဳံးဝင္၍ ဝု႒ာန မမည္ေသာေၾကာင့္ သီးျခားေဟာရသည္။

---------------

မ်က္စိအၾကည္မွာ အဆင္း ႐ူပါ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါ စိတ္ေတြဟာ (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။ နားအၾကည္မွာ အသံ သဒၵါ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါမွာလည္း စိတ္ေတြက (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။ ႏွာေခါင္းအၾကည္မွာ အန႔ံ ဂႏၶာ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါမွာလည္း စိတ္ေတြဟာ (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။ လွ်ာအၾကည္မွာ အရသာ ရသာ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါမွာလည္း စိတ္ေတြဟာ (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။ ကိုယ္အၾကည္မွာ အေတြ႕ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါမွာလည္း (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

အဲဒီ (၁၇)ခ်က္မွာ ေရွ႕ေရွ႕စိတ္ေတြက ေနာက္ေနာက္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာရေအာင္ အၾကားမရိွေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေနတယ္။ ဘယ္လုိမ်ား ေက်းဇူးျပဳသလဲဆိုရင္ ေရွ႕စိတ္က ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သြားၿပီးလွ်င္ ေနာက္စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာရေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။

စၾကာမင္းႀကီးႏွင့္ သားႀကီးရတနာလုိပဲ

ေရွးအခါတုန္းက ေလးကြ်န္းတစ္ျမင့္မုိရ္ကို အစိုးရတဲ့ စၾကာမင္းႀကီးဆိုတာ ရိွေပတယ္။ အဲဒီစၾကာမင္းႀကီးသည္ တုိင္းျပည္အုပ္စိုး၍ မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနရေပတယ္။ တုိင္းျပည္ကိစၥအဝဝ၊ နန္းေတာ္ကိစၥအဝဝ၊ မင္းကိစၥအဝဝမွန္သမွ်ကို သားႀကီးရတနာက အကုန္လံုး စီစဥ္ေပးရတယ္။ သားႀကီးရတနာက စီစဥ္ေပးေသာေၾကာင့္ မင္းႀကီးက မင္းစည္းစိမ္ ခံစားရတယ္။ မင္းႀကီး သက္ေတာ္ကုန္လို႔ နတ္ရြာစံသြားတဲ့အခါ၊ ကြယ္လြန္သြားတဲ့အခါ သားႀကီးရတနာ ခ်က္ခ်င္းပဲ မင္းႀကီးျဖစ္တယ္။ ၾကားထဲမွာ မင္းတစ္ပါးျဖစ္လုိ႔ မရေတာ့ေပဘူး။ စၾကာမင္းႀကီး ကြယ္လြန္သြားတာ သားႀကီးရတနာ မင္းျဖစ္ဖို႔ရာ ေက်းဇူးျပဳခဲ့တာပဲ ျဖစ္တယ္။

အနႏၲရပစၥည္းက အနႏၲရပစၥယုပၸန္ေတြကို ေက်းဇူးျပဳတာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ေရွ႕စိတ္ကြယ္ေပ်ာက္သြားတာ ေနာက္စိတ္ျဖစ္ေပၚဖို႔ရာ ေက်းဇူးျပဳခဲ့တယ္။ ၾကားထဲမွာ အျခားတစ္ခုမွ မရိွေစရဘူးတဲ့။ အဲဒီ ေရွ႕စိတ္ကေန ေနာက္စိတ္ကို ေက်းဇူးျပဳေနပံုက စိတ္အစဥ္အတန္းႀကီးကို ေရွးဦးစြာ သိထားႏိုင္မွ ေၾသာ္ ..ဒီလို ေက်းဇူးျပဳတယ္ကိုးဟု သိၾကရပါမည္။

ဝီထိစိတ္အစဥ္ ျဖစ္ပံုဇယား

တီ န ဒ ပ စ သံ ႏၲီ ဝု	ေဇာ ေဇာ ေဇာ ေဇာ ေဇာ ေဇာ ေဇာ	႐ံု ႐ံု	(၁၇)
အဗ်ာကတ	ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္၊ အဗ်ာကတ	အဗ်ာကတ

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေရွ႕ရွစ္၊ ေနာက္ႏွစ္၊ အဗ်ာကတျဖစ္။ အလယ္ခုႏွစ္မွာ၊ ကု.အ.ဗ်ာ၊ မွန္စြာျဖစ္ေပသည္။

ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဤဝီထိအစဥ္ျဖစ္ပံုကို အတိုခ်ဳပ္ လြယ္လြယ္ႏွင့္ မွတ္သားႏုိင္ရေအာင္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ား ေရးသားထားခဲ့ပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဘဝင္ဆင္ျခင္၊ ျမင္ၿပီးလွ်င္၊ ထုိ႔ျပင္လက္ခံတံု၊ စံုစမ္းဆံုးျဖတ္၊ ေဇာစိတ္သတ္၊ ႏွစ္ရပ္တဒါ႐ံု။

ဘဝင္ ဆိုသည္မွာ - အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂုၤပေစၧဒ - ဤ(၃)မ်ဳိးကို ဆိုတာျဖစ္တယ္။
ဆင္ျခင္ ဆိုသည္မွာ - ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္းကို ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။
ျမင္ၿပီးလွ်င္ ဆိုသည္မွာ - စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္ကို ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။
လက္ခံ ဆိုသည္မွာ - သမၸဋိစၧိဳင္းကို ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။
စံုစမ္း ဆိုသည္မွာ - သႏၲီရဏကို ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။
ဆံုးျဖတ္ ဆိုသည္မွာ - ဝုေ႒ာကို ဆိုတာျဖစ္တယ္။
ေဇာစိတ္သတ္ ဆိုသည္မွာ - ေဇာ(၇)ႀကိမ္ကို ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။
ႏွစ္ရပ္တဒါ႐ံု ဆိုသည္မွာ - တဒါ႐ံု(၂)ႀကိမ္ကို ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။

အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂုၤပေစၧဒ၊ ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္း၊ စကၡဳဝိညာဏ္၊ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ဝုေ႒ာ၊ ေဇာ (ရ)ႀကိမ္၊ တဒါ႐ံု (၂) ႀကိမ္။

ဒါက စကၡဳဒြါရအတြက္ မ်က္စိအၾကည္မွာ အဆင္း ႐ံူပါ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါ စကၡဳဝိညာဏ္ေလး ျဖစ္တဲ့အခိုက္အတန္႔ စိတ္ေတြ (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားပံုကို ျပတာျဖစ္တယ္။

---

နားအၾကည္မွာ အသံ သဒၵါ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။

အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂုၤပေစၧဒ၊ ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္း၊ ေသာတဝိညာဏ္၊ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ဝုေ႒ာ၊ ေဇာ (ရ)ႀကိမ္၊ တဒါ႐ံု (၂) ႀကိမ္။

---

ႏွာေခါင္းအၾကည္မွာ အနံ႔ ဂႏၶာ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါမွာလည္း နံသိစိတ္ကေလး ျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။

အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂုၤပေစၧဒ၊ ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္း၊ ဃာနဝိညာဏ္၊ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ဝုေ႒ာ၊ ေဇာ (ရ)ႀကိမ္၊ တဒါ႐ံု (၂) ႀကိမ္။

---

လွ်ာအၾကည္မွာ အရသာ ရသာ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါမွာလည္း (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။

အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂုၤပေစၧဒ၊ ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္း၊ ဇိဝွာဝိညာဏ္၊ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ဝုေ႒ာ၊ ေဇာ (ရ)ႀကိမ္၊ တဒါ႐ံု (၂) ႀကိမ္။

---

ကုိယ္အၾကည္မွာ အေတြ႔ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါလည္း (၁၇)ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။

အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂုၤပေစၧဒ၊ ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္း၊ ကာယဝိညာဏ္၊ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ဝုေ႒ာ၊ ေဇာ (ရ)ႀကိမ္၊ တဒါ႐ံု (၂) ႀကိမ္။

ျမတ္စြာဘုရား ပါဠိေတာ္မွာ ေဟာၾကားတာ ဒီ(၅)ဒြါရကိုပဲ ေခါင္းစဥ္ျပထားပါတယ္။ အတီတဘဝင္၊ ဘဝဂၤစလန၊ ဘဝဂၤုပေစၧဒ-ဆိုတာက မ်က္စိအၾကည္ေလးမွာ ႐ူပါ႐ံု အဆင္း လာတိုက္တဲ့အခါ အတီတဘဝင္ဆိုတဲ့ ဘဝင္တစ္ခ်က္ လြန္သြားတာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဘဝင္လႈပ္လာတာကို ဘဝဂၤစလနလို႔ ေခၚတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဘဝင္ျပတ္သြားတာကို ဘဝဂၤုပေစၧဒလုိ႔ ေခၚတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဆင္ျခင္တဲ့စိတ္ကေလးကို ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္းလုိ႔ ေခၚတယ္။ ေနာက္ၿပီးမွ စကၡဳဝိညာဏ္၊ သမၸဋိ စၧဳိင္း၊ သႏၲီရဏ - စသည္ ျဖစ္လာပါတယ္။

အဲဒီမွာ ပါဠိေတာ္မွာ ေဟာၾကားေတာ့ စကၡဳဝိညာဏ္ေလးက စၿပီး ေဟာၾကားပါတယ္။ စကၡဳဝိညာဏ္ကို ပါဠိေတာ္ေဝါဟာရအားျဖင့္ စကၡဳဝိညာဏဓာတု လုိ႔ ေခၚတယ္။ တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ - ဆိုတာ စကၡဳဝိညာဏ္ႏွင့္ ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ကို ေျပာတာ ျဖစ္တယ္။ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ-ဆိုတာ သမၸဋိ စၧိဳင္း ကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ သမၸဋိ စၧိဳင္းရဲ႕ နာမည္က ပါဠိေတာ္မွာ မေနာဓာတုလုိ႔ ေခၚတယ္။

မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲပစၥေယန ပစၥေယာ = ၌ -

သႏၲီရဏကို မေနာဝိညာဏဓာတု လုိ႔ေခၚတယ္။ သေဘာေပါက္ၿပီးေတာ့ ရြတ္ဆိုရေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ကုသိုလ္ရပါတယ္။ မိမိအတြက္လည္း အက်ဳိးမ်ားမယ္။ သာသနာအတြက္လည္း အက်ဳိးမ်ားမယ္။

'စ' စကၡဳဝိညာဏ္ကို ပါဠိေတာ္ ေဝါဟာရအားျဖင့္ စကၡဳဝိညာဏဓာတု လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ 'သံ' သမၸဋိ စၧိဳင္းကို မေနာဓာတုလို႔ ေခၚပါတယ္။ 'ႏၲီ' သႏၲီရဏကို ပါဠိေတာ္ အေခၚအားျဖင့္ မေနာဝိညာဏဓာတု-လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

စကၡဳဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိေတာ္ေခါင္းစဥ္ေလးကို စကၡဳဝိညာဏ္က စၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားပါတယ္။ စကၡဳဝိညာဏ္ကေနၿပီးေတာ့ သမၸဋိ စၧိဳင္းကို ေက်းဇူးျပဳပံု၊ သမၸဋိ စၧိဳင္းကေနၿပီး သႏၲီရဏကို ေက်းဇူးျပဳပံု၊ အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳပံုကို ေဟာၾကားတာျဖစ္တယ္။

ေနာက္ 'ေသာတ'က်ေတာ့ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ စကၡဳဝိညာဏ္ေနရာမွာ ေသာတဝိညာဏ္ ထည့္ၿပီး သမၸဋိ စၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ တုိ႔ကိုေတာ့ ေရွ႕ကအတိုင္း ထည့္ရပါတယ္။ ေသာတဝိညာဏ္ကိုေတာ့ ပါဠိေတာ္ ေဝါဟာရအေခၚက ေသာတဝိညာဏဓာတု-လုိ႔ ေခၚတယ္။ သမၸဋိ စၧိဳင္းကိုေတာ့ မေနာဓာတု-လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ သႏၲီရဏကိုေတာ့ မေနာဝိညာဏဓာတု-လို႔ ေခၚပါတယ္။

ေသာတဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေသာတဝိညာဏ္က စၿပီးေတာ့ သမၸဋိ စၧိဳင္းကို အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳပံု၊ သမၸဋိ စၧိဳင္းကေနၿပီးေတာ့ သႏၲီရဏကို အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳပံု ျဖစ္တယ္။

ေသာတၿပီးေတာ့ ဃာနလည္း ဒီအတုိင္းပဲ။ ဃာနဝိညာဏ္ကို ပါဠိေတာ္အားျဖင့္ ဃာနဝိညာဏဓာတု -လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ သမၸဋိ စၧိဳင္းကိုေတာ့ မေနာဓာတု-လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မထူးပါဘူး။ သႏၲီရဏကို မေနာဝိညာဏဓာတုလို႔ ေခၚပါတယ္။

ဃာနဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဃာနဝိညာဏ္ၿပီးေတာ့ ဇိဝွါဝိညာဏ္ ျဖစ္တယ္။ ဇိဝွါဝိညာဏ္ကို ပါဠိေတာ္အားျဖင့္ ဇိဝွါဝိညာဏဓာတု-လို႔ ေခၚတယ္။ သမၸဋိ စၧိဳင္းကို မေနာဓာတု-လုိ႔ ေခၚတယ္။ သႏၲီရဏကို မေနာဝိညာဏဓာတု-လုိ႔ ေခၚတယ္။

ဇိဝွါဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။

ကာယဝိညာဏ္ကို ပါဠိေတာ္အားျဖင့္ ကာယဝိညာဏဓာတု-လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ သမၸဋိ စၧိဳင္းကို မေနာဓာတု-လုိ႔ ေခၚတယ္။ သႏၲီရဏကို မေနာဝိညာဏဓာတု-လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

ကာယဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။

ကာယဝိညာဏ္စိတ္က စၿပီးေတာ့ သမၸဋိ စၧိဳင္းကို အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳပံု၊ သမၸဋိ စၧိဳင္းကေနၿပီး သႏၲီရဏကို အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳပံု ျဖစ္တယ္။

ျမတ္စြာဘုရား (၅)ဒြါရမွာ ျဖစ္လာတဲ့ စိတ္ေတြ အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳပံုကို အခုလုိ ေခါင္းစဥ္ပဏာမအားျဖင့္ ေဟာၾကားလုိက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

စကၡဳဝိညာဏဓာတု ..... အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။ မေနာဓာတု ............. အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။ ။ ကာယဝိညာဏဓာတု .... အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။ မေနာဓာတု .............. အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
စကၡဳဝိညာဏဓာတု = ဆိုတာက စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္ ျဖစ္တယ္။ တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ = ဆိုတာက စကၡဳဝိညာဏ္ႏွင့္ ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ မေနာဓာတုယာ = ဆုိတာက သမၸဋိ စၧိဳင္းစိတ္ ျဖစ္တယ္။ တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ = ဆိုတာ သမၸဋိ စၧိဳင္းနဲ႔ ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ = ဆိုတာ သႏၲီရဏစိတ္ ျဖစ္တယ္။ တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ = ဆိုတာက သႏၲီရဏနဲ႔ ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြ ျဖစ္တယ္။

စိတ္နဲ႔ ေစတသိက္တဲြၿပီး ေဟာတာျဖစ္တယ္။ တံ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ = ဆိုတာက ေစတသိက္ကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ အခ်က္တိုင္း အခ်က္တုိင္းမွာ တံ သမၸယုတၱကာ = ဆိုတာ ေစတသိက္ကို ေျပာတာ ျဖစ္တယ္။ စိတ္က အဓိကပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ဝီထိအစဥ္ ခ်ျပထားတာျဖစ္တယ္။ ဘယ္ႏွစ္ခ်က္ ေဟာလုိ႔ရသြားလဲ ... (၅)ခ်က္ေဟာလုိ႔ ရပါတယ္။

ဆက္ရန္ ..... အနႏၲရ (ခ) သို႔