၅။ သမနႏၲရ ပစၥည္း

ပစၥည္း = အနႏၲရပစၥည္းႏွင့္ တူ၏ ။

ပစၥယုပၸန္ = အနႏၲရပစၥည္း၏ ပစၥယုပၸန္ႏွင့္ တူ၏ ။

ပစၥယသတၱိ = ဧကရာဇ္မင္း၏ အရညဝါသီ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳျခင္းသည္ သားႀကီးရတနာအား မင္းအျဖစ္ကို ရေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေရွ႕ေရွ႕ျဖစ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔သည္ ေနာက္ေနာက္ အျခားမဲ့ျဖစ္ၾကသည့္ စိတ္ေစတသိက္တို႔အား ေကာင္းစြာ အျခားမရိွေစဘဲ ျဖစ္ေပၚရန္ ေက်းဇူးျပဳၾကကုန္၏ ။

ေရွးေရွးစိတ္ေစတသိက္တို႔က ေနာက္ေနာက္ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔အား အစဥ္ အဆက္မျပတ္ မ်ဳိးအေညႇာက္ေပးၾကရာ၌ စိတ္သည္ ဖႆ, ေဝဒနာ-စသည္တုိ႔အား မေပးဘဲ စိတ္အားသာလွ်င္ ေပး၏ ။ ဖႆသည္ စိတ္ေဝဒနာ-စသည္တို႔အား မေပးဘဲ ဖႆအားသာလွ်င္ ေပး၏ ။ ထုိ႔အတူ ႂကြင္းေသာ ေစတသိက္တို႔ကလည္း ဇာတ္မတူသူတို႔အား မေပးဘဲ အသီးသီးဇာတ္တူသားအားသာလွ်င္ ေပးဆက္ၾက၏ ။ ဤသို႔ ဇာတိ မေရာမေျပာင္းေစဘဲ မိမိတုိ႔၏ ဇာတ္တူသားအားသာလွ်င္ ေကာင္းစြာမ်ဳိးအစဥ္ ေပးၾကေသာေၾကာင့္ အနႏၲရပစၥည္းကိုပင္လွ်င္ 'သံ=ေကာင္းစြာ' ဟူေသာပုဒ္ျဖင့္ အထူးျပဳ၍ သမနႏၲရပစၥည္းဟု ေဟာေတာ္မူ၏ ။

အနႏၲရပစၥည္းႏွင့္ သမနႏၲရပစၥည္းတုိ႔သည္ တရားကိုယ္အားျဖင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အတူတူျဖစ္ရက္သားနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရား ဘာေၾကာင့္ အနႏၲရပစၥည္းကို ေဟာၾကားၿပီးေတာ့ သမနႏၲရပစၥည္းကို ထပ္ၿပီး ေဟာၾကားရသလဲဆိုေတာ့ ပုဂၢလဇၥ်ာသယ အားျဖင့္ ထပ္ၿပီး ေဟာၾကားေတာ္မူတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ဳိ႕အခ်ဳိ႕ေသာပုဂၢိဳလ္ေတြက "အနႏၲရပစၥေယာ"လို႔ ေဟာၾကားလုိက္လို႔ရိွရင္ နားလည္ သေဘာေပါက္သြားတယ္။ နာမကၡႏၶာတရားေတြ အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳေနၾကတယ္-ဆုိတာ သေဘာေပါက္သြားတယ္။ အခ်ဳိ႕အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြက "အနႏၲရပစၥေယာ"လို႔ ေဟာလုိက္လုိ႔ရိွရင္ သေဘာမေပါက္ေသးေပဘူး။ သေဘာမေပါက္ေသးလုိ႔ရိွရင္ "သမနႏၲရပစၥေယာ"လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ထပ္ၿပီး ေဟာၾကားေတာ္မူလိုက္ေသာအခါက်မွ သေဘာေပါက္သြားၾကေပတယ္။

ေရွ႕ေရွ႕ နာမ္တရားေတြကေနၿပီးေတာ့ ေနာက္ေနာက္ နာမ္တရားေတြကို အျခားမရိွ၊ အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳတယ္ဆိုတာ ေကာင္းစြာ အၾကားမရိွ ေက်းဇူးျပဳတာလုိ႔ ေဟာလုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့မွ အခ်ဳိ႕အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြက သေဘာက်ၾကေပတယ္။ သေဘာေပါက္ၾကေပတယ္။

အနႏၲရႏွင့္ သမနႏၲရ ႏွစ္ပါးမွာ အနႏၲရက စၾကာဝေတးမင္းႀကီး ကြယ္လြန္သြားတာ၊ နတ္ရြာစံသြားတာ သားႀကီးရတနာ မင္းျဖစ္ဖို႔ရာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေရွ႕စိတ္ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သြားျခင္းသည္ ေနာက္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္လုိ႔ ဆိုလုိေပတယ္။

သမနႏၲရကလည္း ဒီအတုိင္းပဲ၊ စၾကာဝေတးမင္းႀကီး ရဟန္းျပဳသြားတာ၊ ရဟန္းျပဳလုိက္တဲ့အခါမွာ သားႀကီးရတနာဟာ အၾကားမရိွ၊ အျခားေသာ မင္းတရားေတြ ဒီမွာ အုပ္စိုးလုိ႔ မရေအာင္၊ ခ်က္ခ်င္း အၾကားမရိွ မင္းျဖစ္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳပါတယ္လုိ႔ ဆိုလုိေပတယ္။ စၾကာဝေတးမင္းႀကီး ရဟန္းျပဳသြားတာဟာ သားႀကီးရတနာ မင္းျဖစ္ဖုိ႔ရာ ေကာင္းစြာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ သမနႏၲရသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတာလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ေရွ႕ေရွ႕စိတ္ေတြ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သြားတာ ေနာက္ေနာက္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔ရာ ေကာင္းစြာ ေက်းဇူးျပဳခဲ့ပါတယ္ဟု ဆုိလုိပါတယ္။ အနႏၲရပစၥည္းႏွင့္ သမနႏၲရပစၥည္းတို႔သည္ ဤမွ်ေလာက္ပင္ ထူးျခားၾကေပသည္။